Onze 12de en laatste wijze…”last, but not least”.
Prof. Dr. Eric Van Cutsem van de KUL is reeds jarenlang actief op het gebied van darmkanker. Van A tot Z zou je kunnen zeggen. Van onderzoek tot kliniek, van screening tot behandeling, nationaal en internationaal. We konden geen geschikter persoon vinden om deze reeks van 12 Wijzen af te sluiten.Hij vat alles nog eens goed samen en heeft ook oog voor de “stamboom”.
Meer aandacht a.u.b. !
Darmkanker of colon kanker is en blijft een belangrijk probleem dat zeker nog niet genoeg bekend is en dat niet genoeg aandacht krijgt. Het blijft één van de meest frekwente kankers. Bij meer dan 4500 personen wordt jaarlijks de diagnose gesteld in Vlaanderen. Ongeveer 1800 personen overlijden jaarlijks in Vlaanderen door colon kanker. Dit wil zeggen dat er ongeveer 5 mensen per dag overlijden in Vlaanderen door darmkanker. Door verkeersongelukken zijn er dat ‘gelukkig’ maar 1-2 per dag in Vlaanderen.
Het belang is duidelijk, maar de aandacht is niet altijd evenredig.
We kunnen de cijfers van het voorkomen en van het aantal overlijdens zeker verbeteren: hiertoe zijn een aantal aspecten belangijk: preventie door verbetering van de levensstijl: vermijden van overgewicht, voldoende sport, gezonde voeding zonder overmate aan vet en met voldoende groenten, fruit en vezels. Bewustwording van symptomen, adekwate screening en een optimale behandeling in multidisciplinair verband door experten kunnen verder bijdragen tot een verbetering van de cijfers.
Als gastroenteroloog en digestief oncoloog werkzaam aan de UZ Leuven, heb ik de voorbije 15 jaar toch wel een duidelijke verbetering gezien: darmkanker geraakt uit de taboesfeer, we spreken over screeningsprogramma’s, onze moleculaire kennis is er belangrijk op vooruit gegaan en de multidisciplinaire expert teams hebben zich gevormd. Hierdoor is de prognose van de patiënten verbeterd, maar er is nog een zeer lange weg te gaan. Ik heb het geluk en het genoegen gehad een aantal aspecten mee te kunnen vooruitstuwen op internationaal en nationaal niveau.
Eén van de volgende betrachtingen is het realiseren van een screeningsprogramma in Vlaanderen en van de implementatie van doelgerichte adviezen aan hoog risico groepen. Bij de risicogroepen is het onderkennen van de erfelijke en van de familiale belasting belangrijk. Enkele erfelijke syndromen zijn intussen goed gekend: het Familiale Adenomateuze Polyposis (FAP) syndroom en het syndroom van Lynch.
Bij deze 2 syndromen kunnen we door middel van genetisch onderzoek (bloedname; soms onderzoek van tumor) en van een nauwkeurige stamboom nu een goed advies geven. Binnen de FAPA vereniging wordt door een aantal medewerksters hier ook goed werkt verricht dat ten goede komt van de patient voor een nationaal register voor het FAPA syndroom en het syndroom van Lynch (www.belgianfapa.be). Ook bij mensen met een familiale belasting buiten deze 2 erfelijke syndromen kunnen een nauwkeurig onderzoek van de stamboom en van de persoonlijke geschiedenis een belangrijke hulp bieden voor een adekwate preventie strategie.
De globale aanpak van alle aspecten van darmkanker, gaande van de preventie tot screening en behandeling in alle stadia van de patiënten met verhoogd risico voor darmkanker of met een reeds bestaande kanker is belangrijk voor een optimale zorg voor de patiënten en dat is onze belangrijkste betrachting binnen de afdeling digestieve oncologie. In al onze betrachtingen, zowel onze universitaire onderwijsopdracht, onze onderzoeksopdracht (of eerder voorrecht) en klinische taken staat de patient centraal. Hiervoor doen we het. Want dit is ook terug te brengen tot onze maatschappelijke opdracht als arts. Het is zeker niet alleen onze opdracht, maar het is ons voorrecht om hier in de frontlinie te staan en hiervoor de vechten. Onze patiënten verdienen dit elke dag.
Prof Dr Eric Van Cutsem,
UZ Gasthuisberg, Leuven
