Vorige week maakte Minister Hilde Crevits naar jaarlijkse gewoonte de resultaten bekend van de bevolkingsonderzoeken 2021. Onze vzw keek reikhalzend uit naar wat 853.009 Vlamingen tussen de 50 en 74 jaar met hun gratis stoelgangtest gedaan hebben.
Eerst een vraag waar ik nog steeds geen antwoord op heb gekregen. “Waarom steeds zolang wachten om deze resultaten bekend te maken?”
De deelnamecijfers zitten reeds maanden in de computer. Je hebt echt niet veel artificiële intelligentie nodig om die data eruit te halen. Moeten we nu opnieuw wachten tot eind 2023 om de cijfers van dit jaar te kennen. Die cijfers worden bij momenten gekoesterd als een groot staatsgeheim. Een ‘darmkanker-dashboard’ hoeft geen utopie te zijn. Wat voor corona kon, moet ook voor darmkanker kunnen. Als cijfers vroeger bekend zijn, kan men sneller reageren en schakelen. Nu blijf je met het gevoel zitten dat we de feiten achternalopen. Benieuwd of hierin verandering komt. De strijd tegen darmkanker kan er alleen maar mee gebaat zijn. Talrijke families zullen de overheid eeuwig dankbaar zijn.
Na de minder goede resultaten van 2020 -voor het eerst doken we onder de 50% deelnamegrens- was het toch een beetje bang afwachten.
Gelukkig kon de Minister dit jaar betere resultaten voorleggen. In 2021 stuurden 52,5% van de Vlamingen hun staaltje terug voor onderzoek. Op één na het beste resultaat sedert de start van het bevolkingsonderzoek in oktober 2013. Merkwaardig dat dit niet even in de verf werd gezet. We blijven wel nog een flink stuk verwijderd van de 60% die toenmalig Minister Jo Vandeurzen in 2015 als doel vooropstelde.
Laten we toch even de roze bril opzetten. Enkele Noord-Limburgse gemeenten toonden opnieuw dat je zelfs flink boven de 60% kan gaan. Zij mogen zich spiegelen aan onze Noorderburen waar het landsgemiddelde liefst 70% bedraagt! De knapste leerling van de klas komt ditmaal niet uit Limburg. Die eer komt toe aan het Antwerpse Retie. Zij nemen met hun 67,6% de eerste plaats over van Bocholt (67%).
Limburg blijkt met 57,9% ook de beste provincie in Vlaanderen. Antwerpen volgt met 53,1%. Vlaams-Brabant sluit de rij met 46,3%. In de Top-10 van ‘minst goede gemeenten’ vind je 9 gemeenten die zich in de rand van Brussel bevinden. Drogenbos is opnieuw rode lantaarn met maar 18,1%. Wat een verschil tussen Retie en Bocholt! Het gaat nochtans over dezelfde test. Daar is nog veel werk aan de winkel!
Dat vrouwen iets meer meedoen dan mannen (55,2% vs 49,8%) is niet geheel onverwacht. Het ‘uitstelgedrag’ en ‘het overkomt mijn niet’-gehalte ligt wellicht iets hoger bij mannen. Hier geldt het huizenhoog cliché, een verwittigde man is er twee waard.
Opvallend zijn ook de verschillen tussen de diverse leeftijdscategorieën. De ‘actieve’ senior (65-69) doet beduidend meer mee dan de ‘jonge 50-plusser’ (50-54). Vaak ziet men verschillen van 20%!
Iets wat we absoluut niet uit het oog mogen verliezen is het feit dat bijna 20% van de mensen met een afwijkende test geen aanvullend (darm)onderzoek laat doen! Huisartsen kunnen hier een belangrijke rol spelen. Over de rol van de apotheker wil ik nog eens een aparte blog schrijven. Die kan net zoals in andere landen ook in het verhaal betrokken worden. Zij kunnen echt een meerwaarde zijn!
Dankzij het bevolkingsonderzoek werden bijna 1000 darmkankers ontdekt, waarvan 75% in een vroegtijdig stadium. Dat is misschien nog het beste nieuws. Want daar gaat het bevolkingsonderzoek om. Darmkanker vroegtijdig opsporen en poliepen geen kans geven om darmkanker te worden. Hoe vroeger ontdekt, hoe hoger de kans op genezing. Ik zeg niet voor niets dat de beste behandeling vroegtijdige opsporing is! Meer gezonde levensjaren, minder leed en minder kosten voor de overheid.
Laat ons even dromen dat net zoals in Nederland ook bij ons 70% zou deelnemen. Je moet er niet alleen over dromen, maar je moet ook proberen om die droom waar te maken. Dat is wat onze vzw Stop Darmkanker tracht te doen. Dat is de missie die we 12 jaar geleden schreven: iedereen overtuigen van het belang van het vroegtijdig opsporen van poliepen en darmkanker. In 3 woorden samengevat: Doe De Test!
Tot blogs,
Luc Colemont
