“Het regent nu ook in Europa!”
Net op het moment dat ik bijna klaar was met deze blog kwam een mailtje binnen waardoor ik mijn oorspronkelijke bijtitel en tekst moest aanpassen. “Als het regent in Amerika en Australië druppelt het in Europa.” werd dus “Het regent nu ook in Europa!”
De initiële aanleiding voor deze blog was het alarmerend nieuws dat recent o.a. in “Wall Street Journal” verscheen n.a.v. de jaarlijkse uitgebreide cijfers over kanker in de USA. Opvallend, bij mannen beneden de 50 jaar is darmkanker de belangrijkste oorzaak geworden van sterfte door kanker. Eind jaren ‘90 stond darmkanker nog op de 4de plaats. De tijd dat longkanker op de eerste plaats stond ligt achter ons. Als wake-up call kan dat tellen!
Het is intussen méér dan 5 jaar geleden dat in Amerika voorgesteld werd om vroegtijdig opsporen (= screening) van darmkanker te starten vanaf 45 jaar. De toename van het sterftecijfer door darmkanker bij personen jonger dan 50 jaar vroeg onder het motto ‘beter voorkomen dan genezen’ om nieuwe maatregelen.
In 2022 zette de “US Preventive Services Task Force”, het ‘opper-orgaan’ van screening in de USA het licht op groen om de screeningsleeftijd te verlagen naar 45 jaar. In Europa reageerde men hierop met weinig enthousiasme of zelfs niet. “De Amerikanen zijn anders, de Amerikanen hebben een veel ongezondere levensstijl, de Amerikanen zijn obeser, etc…” Redenen genoeg om niets te veranderen aan de Europese richtlijnen, waarbij de screening wordt voorgesteld vanaf 50 jaar.
Al in mei 2019 wees de Rotterdamse groep o.l.v. Dr. Manon Spaander in het gezaghebbende tijdschrift ‘Gut’ op de toename van darmkanker bij jongvolwassenen (20-49 jaar) in Europa. In hun besluit stellen ze dat “indien deze trend zich verderzet, de richtlijnen voor screening moeten herbekeken worden en de startleeftijd moet verlaagd worden”. Men rondde af met: “Artsen moeten bewust zijn van de toename van darmkanker bij jongvolwassenen.”
Wie in datzelfde jaar aanwezig was op het wereldcongres in het Turkse Istanbul hoorde wereldautoriteit Prof. Joseph Chung duidelijk zeggen: “Darmkanker wordt jonger, het is een wereldwijd probleem”.
Het is trouwens al langer geweten dat ‘Millennials’, de zgn. Y-generatie (1986-2000) minstens 2x meer kans hebben om darmkanker te krijgen dan mijn generatie.
De afgelopen maanden en jaren werden we ook in ons land bij herhaling geconfronteerd met getuigenissen van jonge mensen met darmkanker. Van dergelijk nieuws word je niet vrolijk. Je moet de feiten wel onder ogen zien.
In oktober 2023 besliste de Australische overheid – in navolging van de Amerikaanse autoriteiten- de screeningsleeftijd te verlagen naar 45. Wat mij betreft prima. Ik ben al geruime tijd voorstander om te starten vanaf 45 jaar.
De Vlaamse overheid en het Belgisch Kankerregister zijn waakzaam maar zien geen redenen om maatregelen te nemen. “Bij ons tonen de cijfers nog geen toename bij jongvolwassenen. Er is geen reden om vroeger te starten met de screening van darmkanker.” klinkt het in Brussel. Wat als meer recentere cijfers die toename wel aantonen? Was het niet Prof. Em. Dr. Eric Van Cutsem die vorig jaar in april in De Morgen liet optekenen: “Ik vermoed dat het een kwestie van tijd is voor we, net als in de VS, ook bij ons een toename in de cijfers zien.”
En die tijd lijkt nu al gekomen te zijn.
Een grootschalige studie in ‘Annals of Oncology’ onderzocht nu de sterftecijfers in 27 EU-landen in haar geheel en focuste op de UK en vijf grote Europese landen (Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje en Polen) De resultaten bevestigen de trend die wereldwijd te zien is: ook in de EU voorspelt men in 2024 meer jongvolwassenen (<50 jaar) die sterven aan darmkanker. Overgewicht, alcoholgebruik en verminderde lichaamsbeweging zouden hiervoor belangrijke oorzaken zijn.
België behoorde weliswaar niet tot de groep van specifiek onderzochte landen, maar het excuus dat Fransen of Duitsers, Italianen of Spanjaarden, Engelsen of Polen anders zouden zijn gaat m.i. niet meer op.
De conclusie van hoofdonderzoeker Professor Carlo La Vecchia (Universiteit Milaan) is duidelijk: “Overheden moeten overwegen om net zoals in de USA de screeningsleeftijd te verlagen naar 45 jaar.”
Gaan we wachten tot het harder begint te regenen in Europa?! Of anders gezegd, gaan we wachten tot darmkanker ook bij ons de meest dodelijke kanker is?! Ik heb in het verleden de term ‘schuldig verzuim’ al eens laten vallen. Hoop dat ik die in de toekomst niet opnieuw moet bovenhalen.
Darmkanker is al lang geen sluipmoordenaar meer. Noem hem gerust een serie- of massamoordenaar! Wie de cijfers kent, weet wat ik bedoel.
P.S. Het is jammer dat een recent voorstel van de gemeente Schelle om in samenwerking met de Vlaamse overheid een pilootproject bij de groep 45 tot 49-jarigen uit te voeren geen goedkeuring kreeg. De gemeente Schelle wilde op eigen kosten 400 personen in die leeftijdscategorie de stoelgangtest gratis aanbieden. Meten is weten, dacht schepen Axel Boen men in Schelle. Maar dat mocht dus niet.
Wie weet krijgen ze n.a.v. deze nieuwe studie toch nog groen licht in Schelle. Intussen laten ze hun gemeentehuis naar jaarlijkse gewoonte in Maart weer mooi in het blauw schijnen!
Tot blogs,
Luc
