We zullen onmiddellijk al met goed nieuws antwoorden. Neen, niet alle poliepen groeien uit tot een kwaadaardig gezwel of kanker. Gelukkig is dat slechts een kleine minderheid.
Er bestaan verschillende soorten poliepen van de dikke darm. De twee meest frequente zijn de hyperplastische (bijna altijd goedaardige) poliepen en de adenomateuze (potentieel kwaadaardige) poliepen. Ongeveer twee-derde van alle poliepen van de dikkedarm zijn adenomateuze poliepen (adenoma). Deze ontstaan uit de klierbuizen van de dikke darm. Als ze kleiner zijn dan 1 cm is het onderscheid tussen beide soorten poliepen niet altijd met het blote oog te maken tijdens een darmonderzoek.
Weefselonderzoek zal toelaten om uit te maken welke soort poliep het is. Adenomateuze poliepen kunnen door verschillende veranderingen in hun structuur in de loop der jaren kwaadaardige kenmerken vertonen. De eerste veranderingen die zo een poliep ondergaat noemt men “dysplasie”. Uiteindelijk kan dit leiden tot een carcinoom of darmkanker. Men weet op dit ogenblik vrij goed welke de verschillende stappen zijn die van een kleine goedaardige poliep een groter kwaadaardige poliep of gezwel maken. Dit maakt deel uit van wetenschappelijk onderzoek dat op verschillende plaatsen in de wereld wordt verricht. Men noemt dit ook het “ademoma-carcinoma” verloop. Meer dan de helft van de adenomateuze poliepen zijn kleiner dan 1cm. Het zijn vooral poliepen groter dan 1cm zijn die een groter risico hebben om eventueel kwaadaardig te worden.
Bijna alle darmkankers ontstaan uit adenomateuze poliepen. Dit is een proces dat meerdere jaren duurt, wellicht tussen de 7 à 10 jaar. Uit verschillende studies blijkt dat op de leeftijd van 50 jaar, ongeveer 25 tot 30 % van de mensen een adenoma heeft.
Wat men jammer genoeg nog niet goed kan voorspellen is welke poliepen uiteindelijk tot kanker zullen leiden. Men schat dat ongeveer slechts 5 % van alle adenomateuze poliepen kwaadaardig wordt en tot kanker leidt. Eigenlijk is dat ook goed nieuws. Het is alleen moeilijk te voorspellen of een bepaalde adenomateuze poliep al dan niet tot kanker zal leiden.
In de jaren ’90 heeft een studie in de USA reeds aangetoond dat het verwijderen van alle adenomen aanleiding geeft tot een belangrijke daling van het aantal darmkankers. Het vroegtijdig opsporen van adenomen en darmkanker door middel van het opsporen van occult bloed in de stoelgang, is de basis van het preventief onderzoek of de zogenaamde ‘screening’ voor darmkanker.
